رسول اعظم حضرت محمد (ص) با تقسیم بندی خواب در اوقات مختلف روز و نامگذاری آن به انواع مختلف، خوابیدن در برخی اوقات روز را نهی کرده اند.

ایشان می فرمایند:

خواب بر هفت قسم است:

1- خواب غفلت:و آن خوابیدن در مجلس ذکر است

2- خواب شقاوت :و آن خوابیدن در وقت صبح است

3- خواب عقوبت:و آن خواب در وقت نماز است

4- خواب لعنت:و آن خوابی است بعد از نماز صبح(در حالی که هنوز آفتاب طلوع نکرده است)

5- خواب راحت:آن خوابی است در وسط روز

6- خواب رخصت :و آن خوابی است که بعد از نماز عشاء باشد

7- خواب حسرت:و آن خواب در شب جمعه است(مواعظ العددیه ص321)

زمان های مناسب و نامناسب خواب

آیت الله بهجت(ره):
در تعبّدیات کوه کندن (کار دشوار طاقت فرسا) از ما نخواسته اند،سخت ترینش نماز شب است
که در حقیقت، تعیین وقت خواب است نه بی خوابی.بلکه نیم ساعت زودتر بخواب تا نیم ساعت زودتر بیدار شوی.
زمان مناسب و نامناسب خواب/آداب خواب در آیات و روایات
زمان های نامناسب خواب

خواب سحر: سحراز حدود یک ساعت و نیم قبل از اذان صبح شروع می‌شود و با اذان صبح به پایان می‌رسد. بیدار ماندن در این زمان، علاوه بر فواید طبی بر جسم انسان، تاثیرات زیادی بر رشد روحی و معنوی او دارد؛ تاجایی‌ که تمام عرفا وبزرگان، رشد عقلانی و روحانی خود را حاصل بیداری و مناجات در این زمان می‌دانند.
امام علی علیه‌السلام: خوابیدن قبل از نماز صبح، پریشانی و فقر می‌آورد. به گفته یکی از حکما تمام موجودات زنده (به غیر از سگ که بیدار بوده و تا صبح نگهبانی می‌دهد) در این ساعت از شبانه‌روز بیدارند.
امام باقر علیه‌السلام: “بر حذر باش از خواب بین نماز شب و نماز صبح.”
در روایات نیز خواص زیادی برای برخاستن در این ساعات و اقامه نماز شب هم‌چون زیبایی صورت، نورانیت چهره و … آمده است.
امام رضا علیه‌السلام: خودت را عادت بده که ساعتی از شب را برخیزی.
قرآن کریم می‌فرماید: “.. شب را به جز کمی از آن به پا خیز و … بیداری در این زمان است که موجب افزایش توان انسان برای فعالیت روزانه می گردد)سوره مزمل آیات 1 الی 7(
ازمنظر علم نیز، وقتی پس از نیمه شب می‌خوابید، ظاهر بدن سرد و دمای محیط هم سرد است و سردی خیلی زیاد می‌شود.بنابراین برخواستن از خواب پس از نیمه شب برای رفع این سردی مفید بوده و موجب تعدیل دمای بدن می‌گردد. هم‌چنین آن ساعات، زمان سکوت و آرامش است که در دیگر زمان‌ها نمی‌توان این آرامش را یافت

خواب عیلوله: فاصله زمانی بین اذان صبح و طلوع خورشید را بین‌الطلوعین و خواب در این زمان را عیلوله می‌نامند. عیلوله از ماده ((علل)) و به معنای مرض است؛ زیرا خواب در این زمان بیماری زاست.
امام صادق علیه‌السلام: “خواب بامداد، شوم و مانع روزی است. چهره را زشت و رنگ را زرد می‌گرداند، پس مبادا در این زمان بخوابید.”
این زمان، زمان نزول فرشتگان است و هر کس در این زمان بخوابد، از دریافت رزق کامل خود و برکات معنوی آن محروم خواهد شد.
امام سجاد علیه‌السلام به ابو حمزه ثمالی فرمودند: “قبل از طلوع آفتاب نخواب که من این کار را از تو نمی‌پسندم؛ زیرا حق تعالی روزی بندگان خود را در این زمان قسمت می‌کند و هر که این ساعت را خواب باشد، از روزی محروم می‌گردد

خواب فیلوله: خواب ضعف و سستی است و به خواب بعد از روز (بعد از طلوع خورشید) گفته می‌شود.
امام باقر علیه‌السلام: خواب اول روز بی‌عقلی است؛ زیرا موجب سردی بدن می‌شود؛ لذا فرد در طول روز کسل است و شور و نشاط کافی جهت انجام فعالیتهای روزانه خود ندارد. همان بحرانی که نسل‌های امروزی در اثر بی‌توجهی به این دستورات طبی وروان‌شناسی اسلام گرفتار آن شده‌اند.

خواب غیلوله: خوابیدن حدود نیم ساعت قبل از غروب را غیلوله می‌گویند. این خواب موجب هلاکت انسان می‌شود.
امام باقر علیه‌السلام: خواب بعد از عصر حماقت است.
خواب بین‌العشائین: خواب از اذان مغرب تا زمان عشاء (دو ساعت بعد از اذان مغرب) مناسب نیست.
امام باقر علیه‌السلام: خواب بین نماز مغرب و عشاء انسان را از رزق محروم می‌کند.
امیرالمومنین علیه‌السلام: خوابیدن قبل از نماز عشاء پریشانی و فقرمی‌آورد چون باقی‌مانده رزق هر فرد از بین الطلو عین در این زمان پخش می‌شود.

شب‌های خاص: در احادیث معصومین تاکید زیادی بر بیداری واحیاء شب‌های خاصی مانند شب نیمه شعبان، لیالی قدر و … شده است

صفحات: 1· 2