«نظم» در لغت به معنای آراستن، برپا داشتن، ترتیب دادن كار و… و در اصطلاح نظامی به معنای پیروی كامل از دستورهای نظامی است. انضباط نیز به معنای نظم و انتظام، ترتیب و درستی، عدم هرج و مرج، سامان پذیری و آراستگی است. نظم در آفرینش آفرینش براساس نظم استوار است و در دستگاه خلقت، هر پدیدهای جای خاصی دارد و مأموریت و كار ویژهای به عهده دارد. كرات آسمانی در مدار معیّنی حركت میكنند، فصول سال و گذشت شب و روز نظم خاصی دارد و خلقت اشیا از اندازه، حدّ و میزان خاصی برخوردار است. خدای تعالی میفرماید:
«إِنَّا كُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ» ما هر چیزی را به اندازه (و روی حساب) آفریدیم. حكمت خداوندی در هر چیز تجلّی یافته و موجودات عالم نیز روی حساب و نظم دقیق و نیز براساس هدف معیّنی قدم به عرصه هستی نهادهاند.

موارد نظم :

الف- نظم در اوقات شبانه روز:

نظم در زندگی یك مسلمان بر محور عبادت خدا -كه هدف از زندگی است- پدید میآید. یك مسلمان هنگام اذان صبح برای نماز بر می خیزد و پس از نماز به تلاوت آیاتی از قرآن میپردازد، سپس اقدام به ورزش مناسب یا مختصری استراحت، پس از صرف صبحانه به كار روزانه می پردازد، نزدیك اذان ظهر دست از كار برداشته برای نماز ظهر و سپس عصر آماده میشود، پس از نماز به صرف غذا و مقداری استراحت پرداخته، دوباره كار را آغاز میكند، نماز مغرب و عشا را به موقع ادا كرده و پس از دیدار با دوستان، بستگان، گفتگو با خانواده، یا هر تفریح و جلسه مشروع دیگر وقتی به خواب میرود كه بتواند نماز صبح خود را سر وقت بخواند. این است كه معنای سخن حضرت موسی بن جعفر -علیه السلام- كه به پیروانش سفارش میكند: «بكوشید كه اوقات خود را چهار قسمت كنید: بخشی برای مناجات با خدا، دیگری برای امرار معاش، سوّم برای معاشرت با برادران و معتمدانی كه عیوبتان را به شما میگویند و قلباً به شما اخلاص دارند. چهارم برای لذّتها و كامیابیهای مشروع. با این بخش (چهارم) است كه بر سه بخش دیگر نیرو میگیرید.»

ب- نظم فكری:

اگر انسان زندگی خود را طبق بینش اسلامی نظم بدهد و بكوشد گفتار، رفتار و حركاتش منظم و مطابق برنامه دقیق اسلام باشد، نظم فكری پیدا میكند و هیچگاه دچار تزلزل فكری و عقیدتی نمیشود. حضرت امام خمینی (ره؟) در این باره میفرماید: «اگر در زندگیمان، در رفتار و حركاتمان نظم بدهیم، فكرمان هم بالطبع نظم میگیرد، وقتی فكر نظم گرفت، یقیناً از آن نظم فكری الهی هم برخوردار خواهد شد.»
ج- نظم در مصرف:

نظم در مصرف به معنای داشتن حساب و برنامه دقیق در دخل و خرجها و مصرفهاست كه در این امور، اعتدال را رعایت كرده و از زیاده روی و اسراف بپرهیزند. چنان كه قرآن كریم بندگان خوب خود را اینگونه می ستاید: «وَ الَّذِینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ كانَ بَیْنَ ذلِكَ قَواماً» (بندگان خدای رحمان) كسانی هستند كه هرگاه انفاق (هزینه) كنند نه اسراف كنند و نه تقتیر (دست خشكی) و (هزینه زندگی آنان) بین این دو در شرایط متعادل است.

د- نظم در امور نظامی:

پایبندی به نظم و انضباط بویژه در امور نظامی از اهمیت بالاتری برخوردار است. یك نیروی نظامی باید در كیفیت پوشیدن لباس نظامی، سر وقت حضور یافتن در محل كار، به غیر كار موظّف نپرداختن مقیّد باشد، برای دفاع از اسلام و میهن اسلامی آمادگی كامل داشته باشد، سلسله مراتب نظامی را رعایت كند.

http://s-mazhab.blogfa.com/