همین سؤال از ائمه(ع) پرسیده شده است. آنها در مواضع مختلف نکات متعددی را بیان فرموده‌اند. از مجموع آیات و روایات به دست می‌آید ائمه(ع) می‌دانستند که شب قدر کدام یک از شب‌ها است، لیکن به دلایل مختلف از تعیین آن به شکل دقیق خودداری کرده‌اند.
از جمله از روایات استفاده می‌شود که:
1ـ‌ به لحاظ لزوم کسب آمادگی بیشتر به جای مشخص کردن یک شب، آن را در‌هاله‌ای از ابهام بین یکی از سه شب قرار دادند که در هر سه شب به احتمال این که هر یک از آنها شب قدر است انسان خدا را عبادت کند و با شب زنده‌داری آن شب‌ها بیشتر از برکات و رحمت الهی برخوردار شود و آمادگی بیشتری برای ارتباط با خدا پیدا کند. در روایت آمده است: «این قدر تنبلی نکنید، (عبادت در) دو سه شب بسیار راحت است. به جای این که دقیقاً دنبال شب قدر باشید به دنبال همت بیشتر باشید که در این دو سه شب بیشتر فیض ببرید».(1)
2ـ به لحاظ این که یکی از شب‌ها شب قدر است و آن دو شب دیگر گرچه شب قدر نیست اما برخی از مقدمات شب قدر در آنها صورت می‌گیرد، از ائمه(ع) روایت شده است که در شب نوزدهم ماه رمضان کارها، اندازه‌گیری و تقدیر می‌شود و در شب بیست و یکم و بیست و سوم امضای نهایی می‌شود.(2)
3ـ به لحاظ عظمت این شب، تعمدا آن را در‌هاله‌ای از تردید و ابهام قرار دادند تا راهیان کوی دوست بدانند برای دستیابی به این گوهر پر بها باید زحمات بیشتری را متحمل شوند و به آسانی نمی‌توانند به آن دست یابند.
4ـ در شب‌های مختلف قرار داده شد تا اگر احیاناً کسی موفق به درک یک شب نشد، نا امید از رحمت خدا نشود و آن را در شب‌های بعد تدارک کند، یا این که اگر به دلیل مسافرت یا بیماری یا هر علت دیگر موفق به شب زنده‌داری در شبی خاص نشود، ناامید نشده و در دو شب دیگر بتواند ثواب عظیم شب زنده‌داری را دریابد.

بیچاره دستی که گدای مجتبی نیست**یا آن سری که خاک پای مجتبی نیست
بر گریه ی زهرا قسم مدیون زهراست**چشمی که گریان عزای مجتبی نیست

وقتی سکوتش این همه محشر بپا کرد**دیگر نیازی به صدای مجتبی نیست
در کربلا هر چند با دقت بگردی**چیزی به جز عشق و صفای مجتبی نیست

کرب و بلا با آن همه داغ و مصیبت**هم پایه ی درد و بلای مجتبی نیست
طوری تمام هستیش وقف حسین شد**انگار قاسم هم برای مجتبی نیست

او جای خود دارد در این دنیا مجال**رزم آوری بچه های مجتبی نیست
یا اهل العالم ما گدای مجتبائیم**ما خاک پای خاک پای مجتبائیم

آیا شده بال و پرت افتاده باشد ؟**در گوشه ای از بسترت افتاده باشد ؟
آیا شده مرد جمل باشی و اما**مانند برگی پیکرت افتاده باشد ؟

آیا شده در لحظه های آخرینت**چشمت به چشم خواهرت افتاده باشد ؟
من شک ندارم که عروس فاطمه نیست**وقتی به جان همسرت افتاده باشد

آیا شده سجاده ات هنگام غارت**دست سپاه و لشگرت افتاده باشد ؟
مظلوم و تنها و غریب عالمین است**گریه کن غمهای این بی کس حسین است

رسول اعظم حضرت محمد (ص) با تقسیم بندی خواب در اوقات مختلف روز و نامگذاری آن به انواع مختلف، خوابیدن در برخی اوقات روز را نهی کرده اند.

ایشان می فرمایند:

خواب بر هفت قسم است:

1- خواب غفلت:و آن خوابیدن در مجلس ذکر است

2- خواب شقاوت :و آن خوابیدن در وقت صبح است

3- خواب عقوبت:و آن خواب در وقت نماز است

4- خواب لعنت:و آن خوابی است بعد از نماز صبح(در حالی که هنوز آفتاب طلوع نکرده است)

5- خواب راحت:آن خوابی است در وسط روز

6- خواب رخصت :و آن خوابی است که بعد از نماز عشاء باشد

7- خواب حسرت:و آن خواب در شب جمعه است(مواعظ العددیه ص321)

زمان های مناسب و نامناسب خواب

آیت الله بهجت(ره):
در تعبّدیات کوه کندن (کار دشوار طاقت فرسا) از ما نخواسته اند،سخت ترینش نماز شب است
که در حقیقت، تعیین وقت خواب است نه بی خوابی.بلکه نیم ساعت زودتر بخواب تا نیم ساعت زودتر بیدار شوی.
زمان مناسب و نامناسب خواب/آداب خواب در آیات و روایات
زمان های نامناسب خواب

خواب سحر: سحراز حدود یک ساعت و نیم قبل از اذان صبح شروع می‌شود و با اذان صبح به پایان می‌رسد. بیدار ماندن در این زمان، علاوه بر فواید طبی بر جسم انسان، تاثیرات زیادی بر رشد روحی و معنوی او دارد؛ تاجایی‌ که تمام عرفا وبزرگان، رشد عقلانی و روحانی خود را حاصل بیداری و مناجات در این زمان می‌دانند.
امام علی علیه‌السلام: خوابیدن قبل از نماز صبح، پریشانی و فقر می‌آورد. به گفته یکی از حکما تمام موجودات زنده (به غیر از سگ که بیدار بوده و تا صبح نگهبانی می‌دهد) در این ساعت از شبانه‌روز بیدارند.
امام باقر علیه‌السلام: “بر حذر باش از خواب بین نماز شب و نماز صبح.”
در روایات نیز خواص زیادی برای برخاستن در این ساعات و اقامه نماز شب هم‌چون زیبایی صورت، نورانیت چهره و … آمده است.
امام رضا علیه‌السلام: خودت را عادت بده که ساعتی از شب را برخیزی.
قرآن کریم می‌فرماید: “.. شب را به جز کمی از آن به پا خیز و … بیداری در این زمان است که موجب افزایش توان انسان برای فعالیت روزانه می گردد)سوره مزمل آیات 1 الی 7(
ازمنظر علم نیز، وقتی پس از نیمه شب می‌خوابید، ظاهر بدن سرد و دمای محیط هم سرد است و سردی خیلی زیاد می‌شود.بنابراین برخواستن از خواب پس از نیمه شب برای رفع این سردی مفید بوده و موجب تعدیل دمای بدن می‌گردد. هم‌چنین آن ساعات، زمان سکوت و آرامش است که در دیگر زمان‌ها نمی‌توان این آرامش را یافت

خواب عیلوله: فاصله زمانی بین اذان صبح و طلوع خورشید را بین‌الطلوعین و خواب در این زمان را عیلوله می‌نامند. عیلوله از ماده ((علل)) و به معنای مرض است؛ زیرا خواب در این زمان بیماری زاست.
امام صادق علیه‌السلام: “خواب بامداد، شوم و مانع روزی است. چهره را زشت و رنگ را زرد می‌گرداند، پس مبادا در این زمان بخوابید.”
این زمان، زمان نزول فرشتگان است و هر کس در این زمان بخوابد، از دریافت رزق کامل خود و برکات معنوی آن محروم خواهد شد.
امام سجاد علیه‌السلام به ابو حمزه ثمالی فرمودند: “قبل از طلوع آفتاب نخواب که من این کار را از تو نمی‌پسندم؛ زیرا حق تعالی روزی بندگان خود را در این زمان قسمت می‌کند و هر که این ساعت را خواب باشد، از روزی محروم می‌گردد

خواب فیلوله: خواب ضعف و سستی است و به خواب بعد از روز (بعد از طلوع خورشید) گفته می‌شود.
امام باقر علیه‌السلام: خواب اول روز بی‌عقلی است؛ زیرا موجب سردی بدن می‌شود؛ لذا فرد در طول روز کسل است و شور و نشاط کافی جهت انجام فعالیتهای روزانه خود ندارد. همان بحرانی که نسل‌های امروزی در اثر بی‌توجهی به این دستورات طبی وروان‌شناسی اسلام گرفتار آن شده‌اند.

خواب غیلوله: خوابیدن حدود نیم ساعت قبل از غروب را غیلوله می‌گویند. این خواب موجب هلاکت انسان می‌شود.
امام باقر علیه‌السلام: خواب بعد از عصر حماقت است.
خواب بین‌العشائین: خواب از اذان مغرب تا زمان عشاء (دو ساعت بعد از اذان مغرب) مناسب نیست.
امام باقر علیه‌السلام: خواب بین نماز مغرب و عشاء انسان را از رزق محروم می‌کند.
امیرالمومنین علیه‌السلام: خوابیدن قبل از نماز عشاء پریشانی و فقرمی‌آورد چون باقی‌مانده رزق هر فرد از بین الطلو عین در این زمان پخش می‌شود.

شب‌های خاص: در احادیث معصومین تاکید زیادی بر بیداری واحیاء شب‌های خاصی مانند شب نیمه شعبان، لیالی قدر و … شده است

صفحات: 1· 2

چگونه دائم الذکر باشیم؟
اگر گناه نکنیم ، ایمان بالا می رود و ایمان که بالا رفت عقربه ی دل خود به خود رو به خدا میرود ، و ارزش خدا و عظمت خدا در چشم انسان زیاد می شود.
انسان عاقل اگر چیز قابل توجه داشته باشد ، هیچ موقع دنبال آشغال نمی رود.
ترک گناه ، راه رسیدن به این نقطه است.