قبل از تاسیس سازمان انتقال خون ایران، تهیه خون مورد نیاز بیماران به عهده سرویسهای پراکنده در بخشهای خصوصی یا مراکز دولتی مانند ارتش، دانشکده پزشکی تهران و شیر و خورشید سرخ بود. در آن زمان خونگیری تابع هیچ نوع ضابطه علمی نبود و اهدا کنندگان این مراکز غالباً به فروش خون خود مبادرت می نمودند. در ” نهم مرداد ماه ” سال 1353 بود که سازمان انتقال خون ایران تاسیس شد و شروع بکار نمود. هم زمان با راه اندازی سازمان مرکزی در تهران، 3 مرکز دیگر در شیراز، اهواز و مشهد نیز راه اندازی شد. از همان ابتدا هدف سازمان تهیه خون کافی و سالم بود. بنابراین استفاده از اهداکنندگان پولی (Paid Donors) که عمده اهداکنندگان قبل از تاسیس سازمان بودند، ممنوع گردید و بجای آن مقرر گردید از اهداکنندگان داوطلب و جایگزین استفاده شود.در سیستم اهدای خون جایگزین هر زمانی که بیمار نیاز به خون داشت می بایست ابتدا خون مورد نیاز وی توسط بستگان، دوستان و یا آشنایان جایگزین گردد.

جهت افزایش سلامتی، کلیه خونهای اهدایی از نظر هپاتیت B با آزمایش HBsAg نیز بررسی می شدند.

با گذشت زمان نیاز به خون رسانی گسترده تر شد و به منظور ارائه خدمات بیشتر تعداد پایگاه های انتقال خون در سراسر کشور افزایش یافت. در طول جنگ تحمیلی عراق این نیاز بیشتر شد.با اینحال طی 8 سال دفاع مقدس سازمان همراه با اقشار مختلف مردم خون و فرآورده های مورد نیاز برای مجروحین و مصدومین را بخوبی تامین نمود.

با شناخت ویروس ایدز و هپاتیت C و احتمال انتقال آنها از طریق تزریق خون مطالعات زیادی در جهت کاهش انتقال این عفونتها صورت گرفت. در همین مطالعات نشان داده شد که درصد بیشتری از اهداکنندگان خون جایگزین از نظر ایدز، هپاتیت B و C مثبت هستند. به همین منظور در سال 1376 برنامه حذف خون جایگزین در کشور به اجرا درآمد و تا پایان سال 1379، 9 استان کشور موفق به حذف خون جایگزین گردیدند.

خوشبختانه دراوايل دهه هشتاد شاخص اهدای خون داوطلبانه به 95% رسید و 33% از این خونهای اهدایی توسط اهداکنندگان مستمر تامین شد. در حال حاضر فقط در استانهای خوزستان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان درصد کمی از خون جایگزین استفاده می شود.

در حال حاضر از هر 1000 نفر جمعیت فقط حدود 22 نفر اهدا کننده خون هستند (2/2 درصد). هر چند که وجود 2 درصد اهدا کننده در جامعه از نظر سازمان بهداشت جهانی قابل قبول می باشد اما با وجود تعداد زیادی اهدا کننده بالقوه در کشور امیدواریم در آینده شاهد افزایش اهدا کنندگان باشیم. هم اکنون سازمان انتقال خون ایران با بیش از 90 پایگاه که به 8 منطقه اصلی تقسیم شده است خون مورد نیاز بیش از 60 میلیون نفر جمعیت کشور را تامین می کند.